Wat doet de gemeente

Dieren

Steenmarters in Leeuwarden

Doordat steenmarters niet alleen in de vrije natuur, maar ook in dorpen en (buitenwijken van) steden voorkomen, leven steenmarters en mensen soms dicht bij elkaar in de buurt. In deze situatie kan het gebeuren dat marters zich op minder gelukkige plaatsen vestigen en dan voor overlast zorgen. In de meeste gevallen merken mensen weinig of niets van de aanwezigheid van een steenmarter in de omgeving.

De steenmarter

De steenmarter is een zoogdier ter grootte van een slanke kat dat goed kan graven, springen, zwemmen en klimmen. Hij leeft alleen, is erg territoriaal en heeft geen vaste partner. Overdag slaapt hij op één van zijn dagrustplaatsen in takkenhopen, holen, boomholten, schuurtjes of woningen. ’s Nachts is hij actief op zoek naar voedsel. Hij eet muizen, ratten, konijnen, vogels, eieren, kikkers, insecten en wormen, maar ook vruchten. Een steenmarter in de buurt helpt om muizen- en rattenplagen te voorkomen. De steenmarter is wettelijk beschermd waardoor hij niet zomaar gevangen of gedood mag worden en hun verblijfplaatsen niet vernield mogen worden.

Overlast door Steenmarters

Steenmarters waren door de jacht bijna uit Nederland verdwenen. Maar vanaf de jaren 80 nemen de aantallen steenmarters weer toe. Vooral omdat ze zich hebben kunnen aanpassen aan leven in dorp en stad. De dieren wonen nu ook graag in kelders, in spouwen op zolders en in holle vloeren. Het kan heel goed zijn dat je een steenmarter in je huis of schuur hebt zonder dat je het merkt. De meeste exemplaren veroorzaken namelijk helemaal geen overlast. Maar soms kunnen ze stommelende geluiden maken, alsof er een inbreker in huis is. In de zoogtijd kan men jongen horen piepen. Of hun poep en plas kan stankoverlast geven. Het wegvreten van isolatiemateriaal en het doorbijten van kabels kan zorgen voor schade ontstaan in huis of auto. Overlast moet natuurlijk kunnen worden verholpen, maar dan wel in overeenstemming met de wet.

Zijn steenmarters gevaarlijk?

  • De steenmarter is over het algemeen niet gevaarlijk voor mensen en huisdieren zoals honden en katten. Hij zal liever vluchten dan de confrontatie aan gaan. Maar:
  • Als een steenmarter zich bedreigd voelt en geen andere uitweg ziet, kan hij in de  verdediging schieten en krabben of bijten. Het is raadzaam om het hanteren van een steenmarter over te laten aan een specialist.
  • Rabiës (hondsdolheid) is een ziekte die bijna niet meer voorkomt in Nederland, maar steenmarters kunnen eventueel drager zijn van het virus dat deze ziekte veroorzaakt. Ga naar een dokter als je gekrabt of gebeten bent.
  • Het knagen aan kabels door steenmarters (maar ook door muizen of ratten) kan kortsluiting en brand veroorzaken.

Wat kunt u zelf doen? Voorkomen!

Voorkomen is beter dan genezen. U kunt zelf een aantal maatregelen treffen om de kans op overlast door marters te verkleinen. Let hierbij wel op dat het afdichten van ruimten alleen mag tussen juli en februari of nadat u heeft laten vaststellen dat er op dat moment in die ruimte echt geen marter(jong) zit.

  • Maak zolders, spouwen, holle vloeren en kelders ontoegankelijk voor steenmarters door gaten en kieren van > 4cm dicht of kleiner te maken.
  • Zorg dat er geen opstapjes (bomen/boomtakken, schuurtjes) vlak naast het huis staan.
  • Plaats een kraag, gordel of borstel op bomen, schuttingen en regenpijpen.
  • Gebruik marterschroot om de ruimte onder dakpannen af te sluiten.
  • Plaats een (nest)kast of takken- of houtstapel met hooi en stro in de tuin, zodat de marter daar gaat zitten in plaats van in uw huis. Ze jagen dan ook andere steenmarters weg.
  • Houdt kippen, konijnen en cavia’s in hokken die een nachthok hebben en marterproof zijn (gebruik stevig (marter)gaas van minstens 1,5 mm dik en maasopeningen van 1,5 x 1,5 cm (ook op de bodem) met eventueel een schrikdraad ongeveer 20 cm boven de grond).
  • Om uw auto te beschermen kunt u de auto in een garage parkeren, kunt u speciale kunststoffen spiralen of ribbelkousen plaatsen om kabels of kunt u een schokapparaatje plaatsen.

Bestrijden?

Zit er een steenmarter in uw woning, schuur of tuin? Het doden van dieren is verboden!
Onderzoek of er oorzaken zijn die de steenmarter aantrekken. Als ja, kunnen die oorzaken weggenomen worden?
U kunt een gespecialiseerd bedrijf inschakelen om gaten dicht te maken of de steenmarter te vangen. Zo voorkom je dat je per ongeluk een steenmarter insluit (wat voor nog meer overlast kan zorgen) of dat je de wet overtreedt.
Scholen, ziekenhuizen, bedrijven etc. kunnen bij ernstige overlast zelf een ontheffing aanvragen bij de provincie om steenmarters te (laten) bestrijden.

Wat helpt NIET?

Lawaai maken en wegjagen helpt niet. De steenmarter komt gewoon terug. Ultrasone zenders hebben alleen tijdelijk effect door de aanwezigheid van het apparaat zelf. Ook het spuiten met anti-marterspray werkt tijdelijk. Een verandering in zijn verblijfsomgeving schrikt de steenmarter aanvankelijk af, maar daarna went het weer. Het wegvangen van een steenmarter is geen garantie dat de overlast niet terugkomt. Hij vindt na zijn vrijlating vaak zijn weg naar huis. Of zijn plek wordt ingenomen door een soortgenoot.

Meer informatie?

Meer informatie over de steenmarter zelf en over het voorkomen van overlast kunt u vinden op internet. Kijkt u bijvoorbeeld eens op de website van:
https://zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/steenmarter
https://www.ecopedia.be/dieren/steenmarter
https://www.kad.nl/kennisbank/dierplagen/marters/steenmarter/