De natuurlijke omgeving als leer- en ontdektuin is van wezenlijk belang voor de ontwikkeling van kinderen. Met name het Kindcentrum Trianova aan de Kingmastate in Camminghaburen heeft hier de laatste vijf jaar veel ervaring mee opgedaan. Hier is een heel schoolprogramma voor opgesteld, waarbij een jaar lang buiten geleerd wordt in onder andere de moestuinen. Van insectentuin, de “three sister garden” (naar voorbeeld van de Noord-Amerikaanse indianen en sleuteltuinen die laten zien hoe de bodem vruchtbaar wordt met je eigen appelschilletjes) tot aan aardbeientorentjes om lekker van te snoepen.
Marion Overweel, docent biologie, legt uit hoe belangrijk het is dat kinderen vanaf jonge leeftijd leren omgaan met de natuur en buiten leren. Zien en ervaren hoe een levend organisme groeit en daarvoor te zorgen geeft kinderen een bijzondere voorsprong op hun inzicht hoe de wereld om hun heen functioneert. Hoe belangrijk dit is voor hun ontwikkeling laten vele – voornamelijk Scandinavische – wetenschappelijke onderzoeken zien, volgens woonecoloog Frits Klein Meulekamp.
Vijf jaar geleden zijn de schoolpleinen rondom de school omgetoverd tot prachtige groene tuinen waar de kinderen nu heerlijk in spelen. In het begin was het even wennen. De kinderen vonden het eng; werken met je handen, takken zelf buigen en ongewenste kruiden wieden. Maar toen ieder kind mocht gaan zorgen voor zijn eigen plantje en ook zelf mocht gaan oogsten in de tuin, werd het heel anders. Docenten merkten een grote omslag bij de kinderen vertelt leerkracht Lizette de Graaf, de grote inspirator achter de schooltuinen en cultuurcoördinator. Lizette vroeg Marion, die veel ervaring heeft met het maken van schoolprogramma’s, om een lesopbouw te maken. Dankzij de hulp van vele verschillen instanties in onze wijk, zoals het wijkpanel en het OPA-fonds, is dit allemaal mogelijk gemaakt.
Open schoolplein beleid
Gelukkig voldeden we aan alle voorwaarden zoals een “open schoolplein beleid”. Dus ook kinderen die hier niet op school zitten mogen van onze groene pleinen gebruik maken. Lizette: “Ik ben erg met blij met de steun van Marion en Frits”. Onze school zit vol nieuwe plannen en we gaan nog veel meer buiten doen met de kinderen. Zo zijn we nu bezig met het maken van een konijnen-tuin”. Lizette: “De kinderen kunnen op verschillende momenten oogsten en we hebben jaarlijks ons oogst- en cultuur feest . Vaders, moeders en kinderen maken dan lekkere hapjes, ook van zelf gekweekte groenten en fruit en dat is een rijk gevoel. Afgelopen jaar telden we meer dan 350 bezoekers. Ook de buurtbewoners uit de wijk komen dan een hapje proeven of kopen iets bij onze marktkraampjes. Groenten, fruit en heerlijke geurige kruiden. De aardappel- en pompoenoogst was reusachtig en we hadden een kampvuur met een heuse heksenketel waar je een heerlijke heksen-groenten-soep kon proeven. We trekken steeds meer de natuur in en de docenten van onze school vinden het heerlijk om ook buiten les te kunnen geven. Juf Wietske-Nynke: “De kinderen hebben veel beter leren kijken. Ze nemen veel meer van hun omgeving waar dan voordat we de tuinen hadden. Ik merk echt dat het in hun ontwikkeling helpt. Ik laat ze dan ook regelmatig buiten tekenen; van planten die ze zelf kweken of vlinders in onze insectentuin”. Marion: “De kinderen hebben leren zien en nemen de natuur waar en leren daardoor spelenderwijs kringlopen kennen zoals de waterkringloop en de voedselkringloop. Voor dit laatste maken we naast de compostbakken ook gebruik van een eeuwen oude Japanse composteer methode; een anaerobe afbraak van het fruitafval tot een voedingstoffen rijke bodem. Wij kennen dat als fermenteren, zoals bij het maken van zuurkool ”.
Lizette: U merkt wel, de kinderen leren hier buiten spelenderwijs heel veel. Wanneer we zo meteen de tuinen weer gaan inrichten vragen we de kinderen: “Waar gaan we wat zaaien dit jaar en hoeveel van elk? Spelenderwijs rekenen en meetkunde leren; hoe leuk is dat?
Een school met zoveel tuinen, dat is uniek voor Nederland maar o zo waardevol! Ook na schooltijd zijn er kinderen die graag blijven en helpen in onze tuinen. Er is altijd wat te doen en ze vinden het zalig om buiten met planten bezig te zijn; het is heerlijk en ontspannen voor ze. Vaders en moeders
worden ook “meegesleept”. Kom eens kijken mama, je moet echt even proeven hoor! Of ’s avonds vind je op eens vrolijke, oranje blaadjes in de sla (goudsbloem). Probeer maar eens, echt heerlijk. Wij kennen het van Calendula in de zalf. Die kunnen we trouwens ook maken hier op school. Er is zoveel te doen en te leren. Ons advies: Ga het doen!
Voor meer informatie en ervaringen kunt u bellen met Marion of Frits 06 5133 1323 en met Lizette de Graaf IKC Trianova (058) 266 3100.
Locatie: Kingmastate 1, 8926 NA Leeuwarden
