De bermen in de gemeente Leeuwarden staan vol met verschillende soorten grassen, maar ook met bijvoorbeeld margrieten, boterbloemen en klaprozen. Al die bloemen bloeien dankzij het maaibeleid van de gemeente.
“Vroeger maaiden we veel vaker dan nu. Toen zag iedere berm er ongeveer hetzelfde uit en was er veel minder biodiversiteit. Dat betekent dat er veel minder verschillende soorten planten en dieren waren”, legt beleidsadviseur Geert Draaistra van de gemeente uit. “Nu hanteren we vijftien verschillende maaimethoden. Op sommige plekken wordt maar twee keer per jaar gemaaid en op andere plekken juist veel vaker. Dat doen we heel bewust.”
Tweede keer bloeien
“We maaien niet alles tegelijk, maar zorgen ervoor dat er altijd ergens iets bloeit in de gemeente. Soms maaien we een berm waar bloemen net in bloei staan. Dat doen we zodat de bloemen een tweede keer kunnen gaan bloeien. En ook om planten te behouden. Als je klaver bijvoorbeeld maar één keer per jaar maait, verdwijnt die uit de berm. Dat zou jammer zijn, want klaver trekt veel insecten aan.” Alles maar één keer per jaar maaien zou kunnen, maar dat levert niet meer bloeiende planten op. “Als je maar één keer maait, bevoordeel je bepaalde soorten. Dan krijg je een wat bossige berm met hoge grassen.”
Maaimachine of schapen
Variatie in hoe vaak er gemaaid wordt, is dus belangrijk. “Maar ook de manier van maaien verschilt per locatie. Op moeilijk bereikbare stukken zoals steile taluds, gebruiken we een radiografisch bestuurbare maaimachine. Het maaisel blijft daar gewoon liggen. In andere delen van de gemeente zetten we juist dieren in om te grazen. Schotse hooglanders bijvoorbeeld of schapen.”
Verkeersveiligheid
Verkeersveiligheid staat voorop. “We zorgen ervoor dat op zichtplekken bij bijvoorbeeld kruispunten er genoeg zicht is. Daar houden we in ons maaibeleid altijd rekening mee. Maaien is sowieso maatwerk. We houden zoveel mogelijk rekening met de omstandigheden.”
Maaikaart
Bekijk de digitale maaikaart. Daar kunt u precies zien hoe we bij u in de buurt maaien. U leest er ook wat de verschillende manieren van maaien betekenen.
Maai in Mei niet
Goed nieuws: u bereikt het meest door minder te doen. Een paar tips:
Kies de juiste maaiplek
Kies de plek waar u niet te vaak overheen loopt, of maai alleen een strook kort voor de looppaden. Laat de plek die u niet maait het liefst in de volle zon staan (insecten houden
van warmte). Maai halve stroken per keer, zo overbelast u uw grasmaaimachine niet.
Maai creatief
Wie zegt dat alles strak moet? Maai het gazon in figuren (bijvoorbeeld een cirkel of rechthoekige stroken). Gefaseerd maaien is ideaal: als u elke week een ander stukje van de tuin maait, creëert u verschillende lengtes in uw gras en dus verschillende plekjes voor allerlei beestjes.
Vermijd pesticiden en bemest niet
Pesticiden zijn overbodig, schadelijk en verstoren het evenwicht in de bodem. Zonder is gezonder, voor uw tuin en voor uzelf. Als u niet bemest zal de groei van uw gazon vertragen en krijgen bloemen meer kansen.
Speel met de lengte van het gras
Probeer eens te maaien op een hogere stand. Langer gras is beter bestand tegen droogte en mosvorming, en dieren vinden er een schuilplaats of planten waarop ze hun eitjes leggen. Houd het gras kort waar u loopt en maai de andere stukken minder frequent, zodat alles mooi in bloei kan komen. Sommige stukken maait u bijvoorbeeld eenmaal in juni en eenmaal in september.
Voorjaar: zaai een biodivers zadenmengsel
U kunt sneller meer bloemen krijgen door hier en daar 1 vierkante meter graszoden te verwijderen en daar bloemen in te zaaien of te planten (of nog beter: doe het allebei!). Zo hoeven de bloemen de concurrentie met het gras niet aan te gaan, en van daaruit kunnen ze zich verder verspreiden door de tuin. Belangrijk is om dan wel gifvrije zaden te gebruiken.
Najaar: plant (gifvrije) bloembollen
Plant in het najaar (gifvrije) bloembollen zoals krokussen, sneeuwklokjes en narcissen. Ze zullen bloeien in het vroege voorjaar en voedsel bieden voor de hommels, want dat zijn de vroegste vliegers. Wacht tot het blad van de uitgebloeide bloembol vergeeld is alvorens te maaien. De bol haalt er nog cruciale voeding uit. Maai tot die tijd eromheen.
Veelgestelde vragen
Het staat prachtig in bloei. Waarom maaien jullie het weg?
Dat doen we om de bloemen een tweede bloeiperiode te geven. Voordat de bloemen zaad maken, worden ze gemaaid. Hierdoor worden ze gestimuleerd om nog een keer te bloeien. Zo kan iedereen langer van de bloemen genieten.
Op andere plekken maaien we juist later zodat er variatie ontstaat en er op verschillende plekken in de gemeente nog wat bloeit.
Waarom wordt er ook gedeeltelijk gemaaid in bebouwd gebied?
In bebouwd gebied kunnen we veel variatie creëren en veel betekenen voor de biodiversiteit. Dat betekent dat we zoveel mogelijk verschillende soorten natuur willen. Bloemen en planten, maar ook insecten en andere dieren zoals vogels. Uit onderzoek weten we dat dat ook in bebouwd gebied heel goed kan.
Houdt de gemeente rekening met insecten en andere dieren?
Met ons maaibeleid proberen we schade aan flora en fauna te voorkomen. Dat doen we bijvoorbeeld door vooraf te controleren en door te overleggen met vogelwachten en bewoners. Er zit een pieper op de tractor en een föhn op de maaimachine die voor de maaier uitblaast. Daardoor
worden insecten niet meegezogen.
Kunnen kinderen nog wel spelen in dat hoge gras?
We geven kinderen volop ruimte om te spelen. Speelplekken en sportvelden worden nog steeds
gemiddeld iedere twee weken gemaaid. Op sommige plekken maaien we paden door hoger gras zodat de kinderen daar lekker tussendoor kunnen lopen.
Waarom ziet de berm er zo onverzorgd uit?
Wat voor de één er onverzorgd uitziet, is voor de ander een natuurlijke uitstraling. Het betekent niet dat het niet wordt verzorgd. We houden bij welke soorten bloemen, kruiden en grassen er groeien. Ook bepalen we wanneer, maar ook waar we moeten maaien. Daarnaast zorgen we ervoor dat de begroeiing niet over gaat hangen. Het ziet er anders uit dan een strak groen gazon. Maar we doen het
voor onze flora en fauna.